ANNE BABA VE ÇOCUK İLETİŞİMİ
İLETİŞİM NEDİR?
Çocukla iletişim kurmanın yolu, çocuğun umutları,
korkuları,sevdikleri,sevmedikleri,özel ilgileri hakkında onunla sohbet etmek ile
başlar.Ancak iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken bazı iletişim becerileri vardır:
1. Etkili Dinleme
2. Koşulsuz Kabul
3. Koşulsuz Sevgi
4. Hayatı Paylaşma
5. Tanıma
6. Anlamaya Çalışma
7. Kararlı, Tutarlı Ortam ve Model Olma
8. Zaman Ayırma
9. Etkili Dinleme
Etkili Dinleme: Başka işlerle meşgul olmadan, yüzüne bakarak, söz kesmeden, aynı
seviyede, jest ve mimiklerle, fiziksel temas kurarak, cesaretlendirerek, dikkatli ve
özenli, geri bildirimlerle dolu bir dinleme etkili dinlemedir. Çocuk kendini iyi ve
anlaşılmış hisseder.
Koşulsuz Kabul: Başarılı, zeki, sarışın, uzun boylu, uyumlu vs olduğu için değil, her
sartta çocuğun sevilmesi, güven duymasına ve olumlu bir benlik algısı geliştirmesine
sebep olacaktır.
Koşulsuz Sevgi: "İyiki Benim Çocuğumsun", "Senin Gibi Bir Çocuğum olduğu İçin
Çok Mutluyum", "Her Ne Olursa Olsun Seni Seviyorum diyebilmek, olumlu bir
iletişim için önemlidir.
Hayatı Paylaşma: Hayatın her aşamasında, hep birlikte çözüm üretme ,çocuğun
çözüm önerilerini dikkate alma, dinleme ve paylaşma kendini yeterli hissetmesinde
önemli rol oynar.
Tanımaya çalışma: Çocuğunuz en çok hangi rengi seviyor? En iyi arkadaşının adı
ne? Onu tanıyor musunuz? Öğretmenini seviyor mu? Öğretmeninin adı ne? En çok
kimi taklit ediyor? Büyüyünce kim gibi olmak istiyor? En çok ne yemekten
hoşlanıyor? TV' de en çok hangi programı seviyor? Sevdiği, izlemekten hoşlandığı
bir sanatçı var mı? Neleri yapmaktan hoşlanıyor? Gelecekte nasıl bir iş olsun istiyor?
Biliyor muyuz? Bilmek için onlar ile oynamak, oynadıkça tanımak iletişimi geliştirir.
Anlamaya Çalışma: Onları anlamak için,sık sık kendimizi onların yerine koymak
gerekir.Çocuklarımızın eşyalarını, oyuncaklarını kardeşleriyle, arkadaşlarıyla
paylaşmamalarından yakınırız.Peki acaba biz kendi eşyalarımızı, oyuncaklarımızı
başkalarıyla rahatlıkla paylaşabiliyor muyuz?
Kararlı, Tutarlı Olmak ve Davranışlarımız ile Model Olma: Onları yapma dediğimiz
şeylere biz programlıyoruz. Yapılmaması gereken şeyleri değil, yapılmasını
istediğiniz şeyleri söylemek, iletişimi yumuşatacaktır. Davranışlarımizdaki kararlılık
ve tutarlılık gelişimlerini olumlu yönde etkileyecektir. Çocuklara verilen sözlerin
eksiksiz olarak yerine getirilmesi,size olan saygılarını arttıracaktır.
Zaman Ayırma: Zaman ayırmak, hayatının parçası olmak ile eşdeğerdir. Kaliteli
zaman, kaliteli birlitelik çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar.Bunun yanında
oyun oynarken, çocuğunuzu daha iyi tanır,sorunlar ile nasıl baş ettiğini görme
fırsatınız olur.
İletişim Engelleri
İletişim kurabilmenin ilk yolu iletişimimize engel olan iletişim engellerini ortadan
kaldırabilmek ile başlar.Emir vermek, uyarmak, gözdağı vermek, nutuk çekmek, öğüt
verme,eleştirmek, yargılamak, suçlamak, kıyaslama konuşmayı, duygu ve
yaşantılarını paylaşmayı engeller, savunma ve saldırıya geçirir, yetersizlik, kızgınlık,
küskünlük, kin, nefret, vb. olumsuz duygular yaşatır, anlaşılmamışlık, yalnızlık,
güvensizlik, içe kapanma, değersizlik duygusu yaşatır ve iletişim kopar.
Aile Tipleri Ve Çocuğa Etkileri
Aile yapıları birbirinden farklıdir. Her aile yapısı kendine özgü ve biriciktir. Olumlu
ve olumsuz aile tutumlarını kategorize etmek , kendimizi tanımlamak için önemlidir.
• Mükemmelliyetçi
• Otoriter ve Eleştirici
• Aşırı Koruyucu
• Gevsek-Serbest
• İlgisiz Kayıtsız
• Tutarsız Dengesiz
Mükemmelliyetçi Anne Ve Baba: Memnun etmek zordur, en mükemmelini ister,
düzenli, titiz, katı kuralcıdır. Bunun sonucunda çocuk, aşırı kaygı, stres, tedirginlik,
hayal kırıklığı gibi duyguları yaşamaya başlar,tırnak yeme, kekemelik, alt ıslatma,
yalan söyleme, çalma davranışlarından bir yada birkaçını gösterebilir.
Otoriter, Eleştirici Anne ve Baba: Baskı kurar, küçük çabalarını görmez, uzun süre
dinlemez,sıkça eleştirir, yargılar ve suçlar,kendi kural, istek ve duyguları ön planda
dır. Bunun sonucunda çocuk, özgüven eksikliği, utanma duygusu, yetersizlik
başarısızlık duyguları, kaygı ve hayal kırıklığı yaşıyabilir.
Aşırı Koruyucu Anne ve Baba: Hayat tecrübesi yaşama fırsatı tanımaz, bebekmiş
gibi davranır,sorumluluk vermez ve onun yerine yapar. Bunun sonucunda çocuk,
özgüven eksikliği, tek başına sorumluluk alamama, huzursuzluk ve kaygı,
ebeveynlere bağımlılık, içe dönüklük ya da saldırgan davranış, tırnak yeme,
kekemelik, alt ıslatma yada okul fobisi yaşıyabilir.
Gevsek-Serbest Anne ve Baba: Özgür ve eşit bir ortam hakindir. Aşırı haraket ve
davranış serbestliği vardır. Hakları sınırsız olup,tüm isteklerine uyulur. Aile çoğu
zaman,kendi yaşayamadığını yaşatmaya çalışıyor olabilir. Bunun sonucunda çocuk,
doyumsuz, hizmet bekleyen, bencil, sorumsuz, kurallar karşısında hayalkırıklığı
yaşayan, sabırsız ve kibirli davranış özelliklerinden birini gösterebilir.
İlgisiz Kayıtsız Anne ve Baba: Sorumluluk alamaz,sevgi ve ilgi vermez,çocuk
istekte bulunmadıkça rahattır, şımartmaktan korkar, çocuğu yanlızlığa iter.Bunun
sonucunda çocuk, ilgi çekmek için olumsuz davranma, şımarık, bencil,kavgacı
tavırlar sergileyebilir. İlgiyi dışarda arama,çevre ile iletişim problemleri ve suça
yatkınlık oluşabilir.
Tutarsız-Dengesiz Anne ve Baba: Aile kendi içinde farklı zamanlar da farklı
tutumlar gösterebilir, ortak karar alamaz, kız ve erkek çocuk ayrımı yapılabilir, aile
büyüklerinin farklı tutumu yada anne veya babaya düşkünlük olabilir. Bunun
sonucunda çocuk, inatçılık, davranış bozuklukları,çabuk sinirlenen,kavgacı yada
kuralsız davranışlar gösterebilir.
Demokratik ve Kabul Edici Anne ve Baba: Koşulsuz sevgi verir, seçimlerini
önemser,fikir lerini alır,kurallar ve nedenlerini açıklar,olumlu anlamda model
olur,hayat ile başetme stratejileri edindirmek için fırsat verir,sabırlı davranır,yaşına
uygun sorumluluk verir,olumlu davranışlarını pekiştirir. Bunun sonucunda çocuk,
mutlu, güvenli, saygılı ve sorumlu, sevmeyi bilen ve iyi ilişkiler kuran, seçimler
yapabilen, sevilen ve kabul edilen davranışlar sergiler.
Küçük bir not: Bizler ne kadar mükemmel olursak olalım çocuklarımız problemler,
ikilemler ve engeller ile karşılaşacaktır.Bu kaçınılmazdır..Onların problemlerini
çözmede aceleci davranmayalım.Çözmeleri için rehberlik edelim.
Çocuklarımızın ışıltılı, masalımsı dünyalarından bizlerde bir şeyler öğrenmeye
çalışalım.
Yaşamı birlikte paylaşalım..
Psikolojik Danışman
Adres:
Adres Bulgurlu Mah. Sağlam Sokak No15 Üsküdar/ İSTANBUL
Telefon
02163355495